O monetach bulionowych najczęściej wspomina się w kontekście inwestycji w złoto. Wiele osób rozpoczyna inwestycję w kruszce od nabycia właśnie tych cennych monet. Warto zaznaczyć, że monety bulionowe wykonywane są także z innych metali szlachetnych niż złoto, w tym z coraz popularniejszego srebra. A co to tak właściwie jest moneta bulionowa? I co jeszcze warto wiedzieć na temat tego produktu?

Co to znaczy monety bulionowe?

Monety bulionowe najczęściej są przedmiotem zainteresowania osób, które upatrują w ich zakupie możliwości zysku. Wykonywane są z metali szlachetnych, dzięki czemu mogą być z łatwością traktowane jako produkty inwestycyjne; niektóre z nich są rozpoznawalne niemal na całym świecie (np. Amerykański Orzeł czy Filharmonicy Wiedeńscy). 

A co to jest moneta bulionowa z bardziej technicznego punktu widzenia? To moneta wykonana ze szlachetnego metalu – ze złota lub srebra.  Procentowa ilość metalu szlachetnego w danej monecie determinuje jej wartość. Warto zaznaczyć, że monety bulionowe są bite w celach inwestycyjnych, w przeciwieństwie do monet okolicznościowych czy kolekcjonerskich; nie mają także ograniczonego nakładu. Waga monet bulionowych zazwyczaj jest podawana w uncjach; w domyśle chodzi oczywiście o uncję trojańską, używaną do określenia wagi wyrobów, które zostały wykonane z metali szlachetnych.

Sama nazwa „monety bulionowe” pochodzi od średniowiecznego słowa „bulionizm”. Termin ten określa wczesny etap ustroju merkantylnego kształtującego się w Europie w XV wieku, którego teoria wskazywała, że gromadzenie metali szlachetnych prowadzi do bogactwa. Ponieważ w tym okresie miał miejsce gwałtowny rozwój handlu, konieczne było zwiększenie emisji pieniędzy, a dokładniej – złotych monet. To z kolei sprawiło, że złoża złota szybko się wyczerpały, a ludzie zaczęli gromadzić wykonane z niego monety, by zabezpieczyć się finansowo.

Skąd wzięły się monety bulionowe? Pierwsza moneta bulionowa

Pierwsza moneta bulionowa została wybita w Republice Południowej Afryki – mowa o najsłynniejszej monecie lokacyjnej na świecie, jaką jest Krugerrand. Pierwszy egzemplarz powstał w 1967 roku; w przeciwieństwie do reszty monet bulionowych, Krugerrand stał się w tamtym czasie legalnym środkiem płatniczym na terenie Republiki Południowej Afryki; warto zresztą pamiętać, że do 1980 roku Krugerrandy stanowiły blisko 90% wszystkich monet bulionowych na świecie. Ze względu na to, że znajdowały się w normalnym obiegu, oprócz metalu szlachetnego dodawano do nich miedź – stąd charakterystyczny, pomarańczowy kolor monety.

O ile Krugerrand jest uznawany za pierwszą monetę o charakterze lokacyjnym na świecie, o tyle w Polsce pierwszą monetą bulionową był Orzeł Bielik. Jej produkcja rozpoczęła się w 1995 roku, tuż po denominacji złotówki. Podobnie jak pozostałe monety bulionowe, Orzeł Bielik jest produkowany w systemie uncjowym. Co ciekawe, „Bieliki” są bite w stosunkowo małych nakładach, co oznacza, że mogą być poszukiwane nie tylko przez inwestorów, lecz także kolekcjonerów – szczególnie, jeśli w danym roku nakład był wyjątkowo mały (na każdej monecie możemy znaleźć rok jej produkcji).

Orzeł Bielik jest złotą monetą bulionową produkowaną wyłącznie przez Mennicę Polską na zamówienie Narodowego Banku Polskiego. Warto zauważyć, że Mennica Polska posiada w swej ofercie również inne polskie monety bulionowe – mowa o złotym Fryderyku Chopinie oraz o Merentibusie.

Moneta bulionowa a kolekcjonerska – jak je odróżnić?

Monety bulionowe zawsze są oznaczane w specjalny sposób; również dealerzy, którzy zajmują się sprzedażą monet lokacyjnych, są zobowiązani do poinformowania klienta o specyfice produktu. Jakie są zatem charakterystyczne cechy monet bulionowych? Można wymienić co najmniej kilka:

• wybita waga,
• oznaczenie kruszcu i jego próby,
• a także rok bicia monety.

To informacje, które powinny być widoczne bezpośrednio na produkcie. Bardzo często monety bulionowe są pozbawione nominału – to zawartość kruszcu oraz masa determinuje ich wartość. Z kolei w przypadku monet kolekcjonerskich dodatkowe znaczenie ma rok emisji, jej wielkość, liczba sztuk dostępna na rynku, stan zachowania czy bieżące trendy rynkowe.

Monety kolekcjonerskie są też bardziej ozdobne, a tym samym niezwykle różnorodne. Często zostają wybite jako upamiętnienie ważnego wydarzenia lub wyjątkowej postaci, z wysoką starannością i niejednokrotnie – ze sporą finezja. Monety bulionowe natomiast są zdecydowanie bardziej minimalistyczne, a ich wybór jest niewielki.

Dodatkową różnicą między monetami bulionowymi a kolekcjonerskimi jest wielkość ich emisji. Te drugie są wybijane w określonej liczbie, co ma wpływ na ich wartość. Z kolei monety bulionowe produkuje się masowo, mennice regularnie wybijają nowe serie tych samych monet.

Złote czy srebrne monety bulionowe – które są bardziej popularne?

Najbardziej rozpowszechnione są złote monety bulionowe – inwestycja w złoto jest uważana za bezpieczniejszą od inwestycji w srebro, dzięki czemu to właśnie produkty wykonane ze złota są częściej wybierane przez potencjalnych nabywców. Do najbardziej znanych złotych monet lokacyjnych należą: wspominany wcześniej Krugerrand, Amerykański Orzeł, Kanadyjski Liść Klonowy, Australijski Kangur, Filharmonicy Wiedeńscy, Chińska Panda oraz Złoty Amerykański Bizon. Rozpoznawalność i popularność monet lokacyjnych wpływa nie tylko na ich wartość, ale także na możliwość szybszego zbycia posiadanego produktu inwestycyjnego.

Mimo to, wciąż znajdują się chętni na zakup srebrnych monet lokacyjnych – w roku 2015 popyt na produkty inwestycyjne tego rodzaju był wyjątkowo silny, o czym informowała znana na całym świecie agencja Reuters.

Czy warto inwestować w monety bulionowe?

Niektórzy mogą mieć wątpliwości, czy warto w ogóle inwestować w monety bulionowe; część osób uważa, że zakup złota czy srebra nie przyniesie im oczekiwanych zysków. Warto jednak pamiętać, że w przypadku nabycia monet bulionowych (zwłaszcza złotych) inwestor przede wszystkim zabezpiecza swój kapitał. To niezwykle ważne, zwłaszcza w momencie, gdy sytuacja polityczna i gospodarcza na całym świecie wydaje się mocno niepewna; metale szlachetne, a w szczególności złoto, należą do jednych z najbezpieczniejszych inwestycji, w dodatku coraz częściej wybieranych (także przez Polaków).

Warto również wiedzieć, że osoby, które zdecydują się na zakup złotych monet bulionowych, są zwolnione z podatku VAT od zysku – złoto inwestycyjne jest zwolnione z tzw. podatku Belki, co może być niezwykle ważną informacją dla wszystkich potencjalnych inwestorów.